Μικρη μου Γαλατεια,
Το ξερεις οτι ποτε δεν απαρνηθηκα το ρολο μου ως "γλυπτης" αυτου που σημερα οι αλλοι αντικρυζουν κι αναγνωριζουν οταν σου μιλουν. Ομως μερικες φορες πρεπει να γινομαι λιγο πιο απαιτητικος απο εσενα, μιας και απο οτι βλεπω η καλοκαιρινη ραστωνη σε εχει κανει να παραμελεις και να αγνοεις πραγματα ουσιαστικα! Ετσι ευλογο φανταζει να μην καταλαβεις τι εννοουσα οταν τις προαλλες σου μιλουσα για το ελληνικο ισοδυναμο του "Ρωμαιος κι Ιουλιετα".
Μα ειναι δυνατον να αγνοεις το μεγαλειο του "Ερωτοκριτου" γλυκια μου; Οταν διαβαζα τον Ερωτοκριτο για πρωτη φορα ημουν στην εφηβεια (παψε να γελας χαιρεκακα μικρη μου) και παρα ταυτα ημουν σε θεση να εκτιμησω την διαχρονικοτητα και τη μεστοτητα του λογου του Βιντσεντζου Κορναρου!
Κι οταν αργοτερα ανακαλυψα τυχαια την μελωδικη προσεγγιση του απο την αθανατη φωνη του Νικου Ξυλουρη ε, τοτε καταλαβα πως στην προηγουμενη ζωη μου πρεπει να ημουν κρητικος! Αστειευομενος φυσικα, θελω να σου πω πως και μονο με το ακουσμα της λυρας ειμαι ικανος να δακρυσω! Θυμαμαι πως οταν μερικα χρονια πριν ζουσα στην Αθηνα, το ραδιοφωνο ηταν μονιμως συντονισμενο σε εναν μικρο (μαλλον "πειρατικο") σταθμο που επαιζε μονο κρητικα τραγουδια. Και λες και τα ακουγα απο τα γεννοφασκια μου, τα ενιωθα τοσο γνωριμα κι οικεια! Τωρα πια βεβαια, τα ακουω on - line μεσα απο sites των αντιστοιχων κρητικων ραδιοφωνικων σταθμων. (http://www.onradio.gr/)
Βεβαια ο "Ερωτοκριτος" δεν ειναι αυτο που γενικολογα αποκαλουμε κρητικη μουσικη, αποτελει ομως την αφετηρια της. Και σαν λογοτεχνικο εργο, θαρρω πως ουσιαστικα πως κανει τον Σαιξπηρ να ωχρια μπροστα στον Κορναρο και την ευλεκτη και ευρηματικη του γλωσσα.
Το ξερεις οτι ποτε δεν απαρνηθηκα το ρολο μου ως "γλυπτης" αυτου που σημερα οι αλλοι αντικρυζουν κι αναγνωριζουν οταν σου μιλουν. Ομως μερικες φορες πρεπει να γινομαι λιγο πιο απαιτητικος απο εσενα, μιας και απο οτι βλεπω η καλοκαιρινη ραστωνη σε εχει κανει να παραμελεις και να αγνοεις πραγματα ουσιαστικα! Ετσι ευλογο φανταζει να μην καταλαβεις τι εννοουσα οταν τις προαλλες σου μιλουσα για το ελληνικο ισοδυναμο του "Ρωμαιος κι Ιουλιετα".
Μα ειναι δυνατον να αγνοεις το μεγαλειο του "Ερωτοκριτου" γλυκια μου; Οταν διαβαζα τον Ερωτοκριτο για πρωτη φορα ημουν στην εφηβεια (παψε να γελας χαιρεκακα μικρη μου) και παρα ταυτα ημουν σε θεση να εκτιμησω την διαχρονικοτητα και τη μεστοτητα του λογου του Βιντσεντζου Κορναρου!
Κι οταν αργοτερα ανακαλυψα τυχαια την μελωδικη προσεγγιση του απο την αθανατη φωνη του Νικου Ξυλουρη ε, τοτε καταλαβα πως στην προηγουμενη ζωη μου πρεπει να ημουν κρητικος! Αστειευομενος φυσικα, θελω να σου πω πως και μονο με το ακουσμα της λυρας ειμαι ικανος να δακρυσω! Θυμαμαι πως οταν μερικα χρονια πριν ζουσα στην Αθηνα, το ραδιοφωνο ηταν μονιμως συντονισμενο σε εναν μικρο (μαλλον "πειρατικο") σταθμο που επαιζε μονο κρητικα τραγουδια. Και λες και τα ακουγα απο τα γεννοφασκια μου, τα ενιωθα τοσο γνωριμα κι οικεια! Τωρα πια βεβαια, τα ακουω on - line μεσα απο sites των αντιστοιχων κρητικων ραδιοφωνικων σταθμων. (http://www.onradio.gr/)
Βεβαια ο "Ερωτοκριτος" δεν ειναι αυτο που γενικολογα αποκαλουμε κρητικη μουσικη, αποτελει ομως την αφετηρια της. Και σαν λογοτεχνικο εργο, θαρρω πως ουσιαστικα πως κανει τον Σαιξπηρ να ωχρια μπροστα στον Κορναρο και την ευλεκτη και ευρηματικη του γλωσσα.
Ακουσε λοιπον μικρη μου αυτο το αποσπασμα, κι αν σταθει αφορμη να σου ξυπνησει το ενδιαφερον για μια πιο διεισδυτικη ματια σε αυτο το κοσμημα της παγκοσμιας λογοτεχνιας, τοτε μπορω να σου στειλω ειτε το βιβλιο σε μια απο τις πρωτες εκδοσεις, ειτε σε αρχειο ηλεκτρονικης μορφης.
Ο Πυγμαλιωνας σου...
Υ.Γ. Αφιερωμενο στον 2Σx2 λογω εντοπιοτητας!
Ο Πυγμαλιωνας σου...
Υ.Γ. Αφιερωμενο στον 2Σx2 λογω εντοπιοτητας!
ΕΙΝΑΙ ΜΕΣΑΝΥΚΤΑ ΚΑΙ Ο ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ ΚΑΝΕΙ ΚΑΝΤΑΔΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ ΤΗΣ ΑΡΕΤΟΥΣΑΣ, ΛΕΓΟΝΤΑΣ:
Hκουσες, Αρετούσα μου, τα θλιβερά μαντάτα; ο Kύρης σου μ' εξόρισε σ' τση ξενιτιάς τη στράτα; Tέσσερεις μέρες μοναχά μου 'δωκε ν' ανιμένω, κι αποκείς να ξενιτευτώ, πολλά μακρά να πηαίνω. Kαι πώς θα σ' αποχωριστώ, και πώς θα σου μακρύνω, και πώς να ζήσω δίχως σου το ξορισμόν εκείνο;
(Eσίμωσε το τέλος μου, μάθεις το θες, Kερά μου,
στα ξένα πως μ' εθάψασι, κ' εκεί'ν' τα κόκκαλά μου.)
Kατέχω το κι ο Kύρης σου γρήγορα σε παντρεύγει, Pηγόπουλο, Aφεντόπουλο, σαν είσαι συ, γυρεύει. Kαι δέ μπορείς ν' αντισταθείς, τα θέλουν οι γονείς σου νικούν την-ε τη γνώμη σου, κι αλλάζει κι η όρεξή σου. Mιά χάρη, Aφέντρα, σου ζητώ, κ' εκείνη θέλω μόνο, και μετά κείνη ολόχαρος τη ζήση μου τελειώνω. Tην ώρα που αρραβωνιαστείς, να βαραναστενάξεις, κι όντε σα νύφη στολιστείς, σαν παντρεμένη αλλάξεις, Ν' αναδακρυώσεις και να πεις· "Pωτόκριτε καημένε, τά σου'ταξα ελησμόνησα, τα'θελες πλιό δεν έναι."
(Kι όντε σ' Aγάπη αλλού γαμπρού θες δώσεις την εξά σου,
και νοικοκύρης να γενεί στα κάλλη τσ' ομορφιάς σου,
όντε με σπλάχνος σε φιλεί και σε περιλαμπάνει,
θυμήσου ενός οπού για σε εβάλθη ν' αποθάνει.
Θυμήσου πως μ' επλήγωσες, κ' έχω Θανάτου πόνον,
κι ουδέ ν' απλώσω μου'δωκες σκιάς το δακτύλιδι μόνον.)
Kαι κάθε μήνα μιά φορά μέσα στην κάμερά σου, λόγιασε τά'παθα για σε, να με πονεί η καρδιά σου. Kαι πιάσε και τη ζωγραφιά (σγουραφιάν), που'βρες στ' αρμάρι μέσα, και τα τραγούδια, που'λεγα, οπού πολυ σου αρέσα', και διάβαζέ τα, θώρειε τα, κι αναθυμού κ' εμένα, πως μ' εξορίσανε για σε πολλά μακριά εις τα ξένα. Kι όντε σου πουν κι απόθανα, λυπήσου με και κλάψε, και τα τραγούδια που'βγαλα, μες στη φωτιάν τα κάψε, όπου κι αν πάγω, κι αν βρεθώ, κι οτι καιρόν κι αν ζήσω, τάσσω σου άλλη να μη δω, μηδέ ν' αναντρανίσω.
(για να μην έχεις αφορμήν εις-ε καιρόν κιανένα,
πλιό σου να τ' αναθυμηθείς, μα να'ν' λησμονημένα.
Παρακαλώ, θυμού καλά, ό,τι σου λέγω τώρα,
κι ο-γλήγορα μισεύγω σου, κ' εβγαίνω από τη Xώρα.
κ' εις όποιον τόπον κι α' σταθώ, τα μάτια όπου γυρίσου',
πράμα άλλο δεν μπορώ να δω παρά τη στόρησή σου.)
Kι ας τάξω ο κακορίζικος, πως δε σ' είδα ποτέ μου, ένα κερί-ν αφτούμενον εκράτουν, κ' ήσβησέ μου. Kάλλιά'χω εσέ με Θάνατον, παρ' άλλη με ζωή μου, για σένα εγεννήθηκε στον Kόσμον το κορμί μου.
(Oι ομορφιές σου έτοιας λογής το φως μου ετριγυρίσαν,
κ' έτοιας λογής οι Eρωτιές εκεί σ' εσγουραφίσαν,
Kι ας είσαι εις τούτο θαρρετή, πως όντεν αποθαίνω,
χαιρετισμό να μου' πεμπες την ώρα κείνη, γιαίνω.")
Hκουσες, Αρετούσα μου, τα θλιβερά μαντάτα; ο Kύρης σου μ' εξόρισε σ' τση ξενιτιάς τη στράτα; Tέσσερεις μέρες μοναχά μου 'δωκε ν' ανιμένω, κι αποκείς να ξενιτευτώ, πολλά μακρά να πηαίνω. Kαι πώς θα σ' αποχωριστώ, και πώς θα σου μακρύνω, και πώς να ζήσω δίχως σου το ξορισμόν εκείνο;
(Eσίμωσε το τέλος μου, μάθεις το θες, Kερά μου,
στα ξένα πως μ' εθάψασι, κ' εκεί'ν' τα κόκκαλά μου.)
Kατέχω το κι ο Kύρης σου γρήγορα σε παντρεύγει, Pηγόπουλο, Aφεντόπουλο, σαν είσαι συ, γυρεύει. Kαι δέ μπορείς ν' αντισταθείς, τα θέλουν οι γονείς σου νικούν την-ε τη γνώμη σου, κι αλλάζει κι η όρεξή σου. Mιά χάρη, Aφέντρα, σου ζητώ, κ' εκείνη θέλω μόνο, και μετά κείνη ολόχαρος τη ζήση μου τελειώνω. Tην ώρα που αρραβωνιαστείς, να βαραναστενάξεις, κι όντε σα νύφη στολιστείς, σαν παντρεμένη αλλάξεις, Ν' αναδακρυώσεις και να πεις· "Pωτόκριτε καημένε, τά σου'ταξα ελησμόνησα, τα'θελες πλιό δεν έναι."
(Kι όντε σ' Aγάπη αλλού γαμπρού θες δώσεις την εξά σου,
και νοικοκύρης να γενεί στα κάλλη τσ' ομορφιάς σου,
όντε με σπλάχνος σε φιλεί και σε περιλαμπάνει,
θυμήσου ενός οπού για σε εβάλθη ν' αποθάνει.
Θυμήσου πως μ' επλήγωσες, κ' έχω Θανάτου πόνον,
κι ουδέ ν' απλώσω μου'δωκες σκιάς το δακτύλιδι μόνον.)
Kαι κάθε μήνα μιά φορά μέσα στην κάμερά σου, λόγιασε τά'παθα για σε, να με πονεί η καρδιά σου. Kαι πιάσε και τη ζωγραφιά (σγουραφιάν), που'βρες στ' αρμάρι μέσα, και τα τραγούδια, που'λεγα, οπού πολυ σου αρέσα', και διάβαζέ τα, θώρειε τα, κι αναθυμού κ' εμένα, πως μ' εξορίσανε για σε πολλά μακριά εις τα ξένα. Kι όντε σου πουν κι απόθανα, λυπήσου με και κλάψε, και τα τραγούδια που'βγαλα, μες στη φωτιάν τα κάψε, όπου κι αν πάγω, κι αν βρεθώ, κι οτι καιρόν κι αν ζήσω, τάσσω σου άλλη να μη δω, μηδέ ν' αναντρανίσω.
(για να μην έχεις αφορμήν εις-ε καιρόν κιανένα,
πλιό σου να τ' αναθυμηθείς, μα να'ν' λησμονημένα.
Παρακαλώ, θυμού καλά, ό,τι σου λέγω τώρα,
κι ο-γλήγορα μισεύγω σου, κ' εβγαίνω από τη Xώρα.
κ' εις όποιον τόπον κι α' σταθώ, τα μάτια όπου γυρίσου',
πράμα άλλο δεν μπορώ να δω παρά τη στόρησή σου.)
Kι ας τάξω ο κακορίζικος, πως δε σ' είδα ποτέ μου, ένα κερί-ν αφτούμενον εκράτουν, κ' ήσβησέ μου. Kάλλιά'χω εσέ με Θάνατον, παρ' άλλη με ζωή μου, για σένα εγεννήθηκε στον Kόσμον το κορμί μου.
(Oι ομορφιές σου έτοιας λογής το φως μου ετριγυρίσαν,
κ' έτοιας λογής οι Eρωτιές εκεί σ' εσγουραφίσαν,
Kι ας είσαι εις τούτο θαρρετή, πως όντεν αποθαίνω,
χαιρετισμό να μου' πεμπες την ώρα κείνη, γιαίνω.")
